مطالبه گری دموكراتيك و نقش پر رنگ نمايندگان مجلس

خوزتاب؛ يكي از مسائلي كه در جوامع بشري  زياد شده است بي تفاوتي مردم نسبت به مسائل و پيشامدهاي آن جامعه است كه در اولين نتيجه خود منتج به بدتر شدن وضعيت آن جامعه مي شود حسي كه بعضي از كارشناسان از آن به عنوان بي عاطفگي اجتماعي ياد مي كنند.

مثال كشور يا اجتماعي كه در آن زندگي مي كنيم  را مي توان به مثال معروف همان كشتي كه در دريايي پر تلاطم در حركت است تشبيه كرد كه تك تك سرنشينان آن كشتي در به سلامت رسيدن آن كشتي به مقصد و هدف از پيش تعيين شده، دخيل هستند و كسي نمي تواند مدعي شود كه چون اين مكان از كشتي متعلق به من است پس مي توانم اين جا را سوراخ نمايم چرا كه اين آسيب به بدنه كشتي موجب انحطاط كليه سرنشينان كشتي مي شود.

خداوند متعال در آيه  ۱۱  سوره مباركه رعد مي فرمايند:

«إِن اللهَ لاَ يُغَيرُ مَا بِقَومٍ حَتى يُغَيرُوا’ مَا بِأَنفُسِهِم»

در حقيقت‏ خدا حال قومى را تغيير نمى‏‌دهد تا آنان حال خود را تغيير دهند

اين آيه شريفه را تعريف قرآني از فرهنگ اجتماعي و عمومي مي توان ناميد به شكلي كه در قرآن كريم فرهنگ عمومي به عنوان نفس عامه مطرح شده است و تغيير انفس يا نفس عامه به معني فرهنگي، خرد جمعي است.

افراد هر جامعه اي در قبال مسائل و پيشامدهاي آن جامعه مسئول هستند و بايد اين احساس مسئوليت را به نحو شايسته و در چارچوب قوانين آن جامعه به منصه ظهور در آورند.مطالبه گري و مطالبات اجتماعي از اركان حقوق شهروندي است و مي تواند مبناي رفتار دموكراتيك باشد و اگر روحيه مطالبه گري در آحاد جامعه تقويت شود ، در حقيت شرايط مطالبه گري در آن جامعه به وجود آمده است.

مطالبه گري در معنا و كاربرد صحيح خود رفتاري مفيد است و كاملا در تضاد با  بي تفاوتي رخ مي دهد چرا كه همانطور كه به خوبي مي دانيم بي تفاوتي سبب سستي در جامعه و درجا زدن اقشار مختلف جامعه مي شود. حال آنكه مطالبه گري سبب كنش و حركت در مقابل بايدها و واكنش در خصوص نبايدها مي شود.

البته بايد توجه داشت كه اين مطالبه گري بايد در چارچوب هنجارها و حدود عرف جامعه محدود باشد چرا كه كيان هر جامعه اي به منزله خط قرمز سران و مسئولان آن جامعه است و بي شك مطالبه گري هايي كه در چارچوب هنجار و عرف تعريف شده در قانون جامعه نباشد مي تواند به عنوان يك پديده مخرب يا آسيب؛ علاوه بر اين كه مطالبه گران را به دست يابي به مطالبه خود نزديك نمي كند بلكه موجب خشنودي دشمنان و بروز چالش ها و گرفتاري هاي بسياري در جامعه مي شود كه اين آسيب ها و زيان هاي صورت گرفته گريبان گير آحاد جامعه از جمله خود آنان خواهد شد.

نمايندگان مردم بالاخص نمايندگان مجلس كه وظيفه قانون گذاري را بر عهده دارند در  اين راستا مي توانند مردم را به نحو صحيح و قانوني ياري نمايند علاوه بر آن در راستاي اقناع جامعه و همچنين پاسخ به افكارعمومي در مواقعي كه از سوي مردم خواسته و يا مطالبه اي صورت مي پذيرد پل ارتباطي مستحكمي باشند كه پيام و مطالبه مردم را با رعايت چارچوب ها و معيارهاي علمي و تخصصي به اطلاع مسئولان ارشد منطقه، استان و كشور بگذارند و پاسخ و نتيجه را در كمترين فرصت به اطلاع عموم مردم برسانند.

بي شك اگر در جامعه اي مطالبه هاي مردم از كانال نمايندگان قانون گذار آنان در مجلس شوراي اسلامي صورت پذيرد؛ مطالبه آنان علاوه بر آن كه زودتر به نتيجه مطلوب خواهد رسيد و پاسخ دريافت خواهد كرد؛ موجب بر هم زدن نظم عمومي كشور و ايجاد هرج و مرج در جامعه نمي شود و همچنين دست سودجويان را از فرصت طلبي و گرفتن ماهي از آب گل آلود كوتاه خواهد كرد.

در مواقع بسيار كمي احتمال دارد كه مطالبه در قالب كنش گري فردي محقق شود زيرا اين مفهوم بايد در قالب تشكيل اصناف، احزاب، تشكل، انجمن‌ها يا سنديكا‌ها محقق شود لذا پيش نياز تحقق مطالبات اجتماعي اقدام از طريق سازمان هاي واسطه يا مردم نهاد است؛ در واقع هر كدام از اين نهادهاي مدني، طيف بزرگي از افراد جامعه را نمايندگي مي‌كنند. كنش جمعي نه تنها از هزينه‌ها و پيامدهاي منفي مطالبه گري فردي مي‌كاهد بلكه به شكل قدرتمند تري وارد ميدان گفت‌و‌گو و چانه زني خواهد شد و بي شك زودتر منتج به نتيجه خواهد شد.

به قلم مجتبی حیدری _ دیار کارون