خبرنگار وامدار جامعه است نه مسئولین!

خبرنگار وامدار جامعه است نه مسئولین!

پایگاه خبری خوزتاب ؛

جامعه حریم مقدس امنیت و آرامش شهروندان به عنوان اعضای اجتماعی است که از پس هزاران سال کوشش و جانفشانی انسان های ارزشمند و متفکر برایشان برگ تمدن و مدنیت را به هم چسبانده و کتاب زندگی و اندیشۀ جمعی را به وجود آورده و این روند گرانمایه را نمی شود حفظ کرد جز با رصد و دیده بانی دقیق از آن که بخشی از این دیده بانی را دولت ها، بخشی را نهادهای مردمی و بخشی را نهادها و سازمان های بین المللی بر عهده دارند اما به نظر می رسد یکی از عناصر بی بدیل در دیده بانی از سلامت روند زندگی امروز، خبرنگاران هستند و ما اکنون در آستانه روز خبرنگار قرار داریم که به این بهانه به سراغ یکی از خبرنگاران جوان و فعال فرهنگی و اجتماعی شهرستان اندیمشک رفته ایم و شما را به خواندن نظراتش دعوت می کنیم.

جناب آقای حیدری لطفا خودتان را معرفی کنید و بفرمائید تعریف شما از خبرنگاری چیست و چه عاملی باعث ورود و فعالیت شما در این حرفه شده است؟

بانام ویادخدا، آرش حیدری هستم دارای مدرک کارشناسی مهندسی تکنولوژی نرم افزار و اکنون دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری؛ از دوران مدرسه و دبیرستان و دانشگاه تاکنون به حرفه خبرنگاری و انجام فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و تا حدودی سیاسی بر حسب تشخیص و همچنین علاقه شخصی مشغول هستم که البته این علاقه به مرور زمان تبدیل به دغدغه های هدفمندی شده، چرا که در اندیشه و تفکرم جایگاهی ویژه و تأثیرگذار برای حرفه خبرنگاری به عنوان دیده بان و نگهبان گنجینه با فرهنگ و تمدن بشری دارم و معتقدم که با رصد و آگاهی بخشی به جامعه می توان روند ها را اصلاح و ضعف ها را به قوت تبدیل کرد.

به نظر شما چه عاملی در روند اجتماعی باعث پیدایش حرفه ای به نام خبرنگاری آزاد شد؟

اصولا همانگونه که همگان اذعان دارند قدرت و قرارگیری در مسند قدرت در ذات خود فسادآور است و هر سامانه حاکمیتی که به وسیله جایگاهش برخوردار از ثروت و قدرت باشد در معرض لغزش و تعرض به حقوق اجتماعی افراد می باشد و پایبندی به اصول دینی، اخلاقی و انسانی می تواند از این نقیصه جلوگیری کند، اما تجربه نشان داده است که هیچ گنجی بدون حفاظ و هیچ چیز ارزشمتدی بدون نگهبان نیست و حفظ نمی شود، پس لازم است همواره رفتارهای اجتماعی که مرتبط با مسئولین و جامعه و حقوق عمومی افراد هستند در معرض رصد قرار گیرند و با ذره بین دیده بانی جامعه سنجیده شوند و چون هیچ متخلفی اعلان کننده تخلف خود نیست لازم است کسانه به صورت آزاد و مستقل البته در سایه حمایت وجدان اجتماعی و عزم عمومی به احقاق حقوق اجتماعی شهروندان نظارت نمایند.

به نظر شما مهمترین اصل در حرفه خبرنگاری چیست؟

به نظر من مهمترین اصل برای یک خبرنگار انعکاس واقعیت هایی است که می تواند به اصلاح و توسعه رفتارهای اجتماعی دولت و مردم کمک کند و حافظ میراث تمدنی بشر و ارزش های والای جامعه باشد که در این راستا پایبندی به اخلاق و رسالت رسانه به عنوان امانت دار امین جامعه بسیار دارای اهمیت است اما متأسفانه این اصل را بسیاری از مشغولان در این حرفه به فراموشی سپرده اند و مشغول مجیزگویی و تملق هستند، بنابراین عدم پایبندی، هدفمندی و دغدغه مندی برای یک خبرنگار پایان راه دیده بانی است و می توان او را از نگهبانی امن به شریک دزد و رفیق قافله تیدیل کند.

پس چرا گاهی خبرنگاران حامی پروپاقرص مسئولین می شوند؟

همانگونه که در پاسخ سوال قبلی شما اشاره ای داشتم گاهی نیازهای افراد و گاهی مطامع و اهداف غیر حرفه ای برخی از افراد شاغل در این حرفه می تواند این پدیده را به وجود آورد و در جامعه ما که هنوز نهادهای اجتماعی بر پایه نیازهای واقعی از جمله نیاز به نظارت اجتماعی شکل نگرفته و جایگاه خبرنگار مشخص نیست این اتفاق عادی و قریب الوقوع است که عده ای برای بدست آوردن نام و نان به حامی مسئولین و صاحب منصبان تبدیل شده و همواره از خوبی آنان بگویند و بنویسند اما اصل براین است که خبرنگار مزدبگیر هیچ مسئولی نیست و تنها وظیفه دارد ناظر بر رفتارهای اجتماعی باشد و آنچه را برخلاف و صلاح مردم می داند عنوان کند، پس آنچه که دوست دارند نوشته شود و نوشته می شود وظیفه روابط عمومی نهادها و ارگانهاست و آنچه را که نمی خواهند نوشته شود و نوشته می شود وظیفه خبرنگار است.

باتوجه به اینکه هر حرفه ای فرصتها و تهدیداتی دارد به نظر شما فرصت ها و تهدیدهای حرفه خبرنگاری امروز چه چیزهای می تواند باشد؟

البته در شرایط فعلی مهمترین فرصت خبرنگاران دسترسی آسان به ابزار و آلات انتشار سریع و همگانی اخبار و رویدادهای اجتماعی است. رسانه های دیداری و شنیداری و برخورداری از فضای مجازی به عنوان پیشگام تمدنی امروز فرصت مغتنمی است که می تواند هر انسان طالب سلامت جامعه را به یک شهروند خبرنگار تبدیل کند و همچنین می تواند امکانات خوبی را برای خبرنگاران حرفه ای ایجاد نماید و مهمترین چالش امروز خبرنگاران به ویژه در کشور ما رفتارهای خلاف قانون و قواعد اجتماعی از ناحیه مسئولین است، زیرا به نظر می رسد بسیاری از افراد که در سمت های مسئولیتی قرار می گیرند حاصل یک فرایند غلط هستند چون برای جایگاهی که دارند ارزش قائل نیستند بنابراین با رفتارهای قلدرمعابانه سعی در همنوا کردن همه با خود دارند و به نوعی عرصه را برای منتقدین و افراد دارای اندیشه اصلاح گر تنگ می کنند و نمی خواهند صدای مخالف خود را بشنوند و جامعه در جریان اعمال آنها قرار بگیرد و این واکنش منفی با پشتوانه قدرت و ثروت مهمترین تهدید است.

آقای حیدری با توجه به اینکه معمولا زاویه دید خبرنگاران و مسئولین متفاوت است وظیفه مسئولین در مقابل خبرنگاران را چگونه ارزیابی می کنید؟

اختلاف دیدگاه خبرنگاران واقعی و مسئولین متخلف بسیار طبیعی است و همواره در جوامع مختلف این تضاد دیده می شود اما تفاوت در این است که در جوامع پیشرفته سازمان های مردم نهادی با سرمایه های مادی و معنوی جامعه به وجود آمده اند که از تهور و استقامت خبرنگاران در مقابل خودکامگی مسئولین حمایت می کنند و بنابراین دست یک خبرنگار به سوی مسئولین برای معیشت و حیات خود دراز نیست و خبرنگار هم وام دار مسئول متکبر نیست و آنچه را که رسالت دارد می نگارد و ضمن رعایت انصاف به اصلاح روند اجتماعی کمک می کند اما متأسفانه در کشور ما این نهادها یا وجود ندارد یا بسیار اندک است.

به نظر شما روند حرکتی جامعه خبرنگاری در کشور ما چگونه است و آینده را چگونه می بینید؟

متأسفانه در حال حاضر فضای بسیار بدی در مقابل خبرنگاران قرار دارد یعنی جوانی که همه توانش را برای اصلاح جامعه به کار می گیرد به هیچ وجه مورد حمایت قرار نمی گیرد و تامین اجتماعی او از یاد رفته است و از طرفی حق گویی و حق نویسی بسیار دشوار شده است و عدم وجود نهادهای مردمی و اجتماعی برای حمایت از جامعه خبرنگاران باعث تضعیف جایگاه خبرنگار و تبدیل شدن بسیاری از خبرنگاران به روابط عمومی نهادها و سازمان های دولتی شده است و بی آنکه کارمند اداره ای باشند برای ادارات و نهادها قلم می زنند و هرچه که آن مسئول اراده کند نگاشته می شود و انعکاس می یابد و بسیاری از حقایق در گیرودار این مراودات و بده بستان های مسئولین و خبرنگارنماها مفقود می شود و تبدیل به معضل و مشکل اجتماعی می گردد.

و سخن پایانی شما؟

خبرنگاری عشق است و کسی که پای در وادی عشق می گذارد از عواقب و مناقب آن ابایی ندارد و می بایست اولا از هیچ تابویی نهراسد و با شجاعت و درایت و تدبیر به فکر اصلاح جامعه باشد و تلاش کند تا روند صحیح اجتماعی برقرار گردد دوم آنکه در جامعه اسلامی ما که بر پایۀ حقوق ملت و بر مرکب دین و اخلاق است باید با حمایت از نظارت قانونی و همگانی و افزایش جایگاه خبرنگاران به آنها فرصت دهد تا متخلفین را شناسایی و آنها را از قطار توسعه و تحول جامعه پیدا کنند و سوم آنکه برای جامعه خبرنگاران باید پشتوانه های نهادی آنهم توسط مردم به وجود آید تا به راحتی از سر راه برداشته نشوند.